منابع حاصل از انتشار اوراق بدهی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ صرف چه اموری میشود؟
تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۱۸۱۹۱
سخنگوی سازمان برنامه و بودجه با تشریح جزییات انتشار اوراق مالی اسلامی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: با توجه به اهمیت تامین پایدار منابع آب کشور، ۳۰ هزار میلیارد تومان از محل انتشار اوراق مالی اسلامی در تبصره (۵) برای احداث و تکمیل طرحهای ناتمام گذشته و تامین آب کشور لحاظ شده است.
«مژگان خانلو» در گفتو گو با ایران اکونومیست افزود: در شرایطی که درآمدهای عمومی به هر دلیل تکافوی تأمین هزینههای عمومی دولت را ندهد و به اصطلاح کسری تراز عملیاتی وجود داشته باشد، دولت مجبور به استفاده از سایر داراییهای خود اعم از داراییهای سرمایهای و مالی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی ادامه داد: با عنایت به اینکه در صورت واگذاری هر نوع از دارایی سرمایهای (عمدتاً نفت و گاز و بعضاً سایر داراییها) ضرورت دارد دارایی سرمایهای دیگری توسط دولت تملک شود، یا بهعبارت دیگر عواید حاصل از فروش نفت با اولویت صرف تکمیل طرحهای عمومی شود، لذا بخشی از کسری تراز عملیاتی از محل واگذاری داراییهای مالی تأمین میشود که عمدتاً شامل انتشار انواع اوراق مالی یا واگذاری سهام و سهمالشرکه متعلق به دولت در شرکتها و بنگاههاست.
وی اضافه کرد: عملکرد انتشار انواع اوراق مالی اسلامی توسط دولت بابت تأمین اعتبار بخشی از هزینههای خود طی سنوات اخیر، از نظر حجم، تنوع و استفاده از ابزارهای مختلف و از لحاظ اثرگذاری بر بازار بدهی در سالهای اخیر دستخوش تحولات قابل توجهی شده است. میزان انتشار انواع اوراق مالی اسلامی از ۱۰.۵ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۴ (که فقط منحصر به اوراق مشارکت بود) به ۱۸۲.۵ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ و تا پایان دیماه ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۰۹.۵ هزار میلیارد تومان شده است.
به گفته سخنگوی سازمان برنامه و بودجه بنابراین طی سنوات گذشته بهتدریج با تعمیق بازار بدهی و راهاندازی عملیات بازار باز از سال ۱۳۹۹، تأمین مالی دولت از طریق انتشار اوراق مالی اسلامی وارد شیوه جدیدی شد. عملیات بازار باز (OMO) بهطور خلاصه عبارت از خرید و فروش اوراق بهادار دولتی توسط بانکهای مرکزی در جهت کنترل نقدینگی، نرخ بهره و نهایتاً کنترل تورم است.
وی ادامه داد: بهعبارت دیگر هدف اصلی این عملیات، مدیریت نرخهای بهره کوتاهمدت در بازار بینبانکی برای تحقق هدف اصلی کنترل تورم است. البته بهمنظور اجتناب از استقراض دولت از بانک مرکزی خرید اوراق دولت توسط بانک مرکزی در بازار اولیه ممنوع است.
سخنگوی سازمان برنامه و بودجه گفت: از آنجایی که نرخ بهره اصلیترین ابزار عملیات بازار باز است، تعیین کریدور نرخ بهره بسیار مهم است. در ادبیات اقتصادی کریدور، بازه بین کمترین و بیشترین نرخ بهره هدف بانک مرکزی است. بانک های مرکزی معمولاً کمترین نرخ بهره کریدور را معادل نرخ بهره سپرده قانونی بانکها نزد بانک مرکزی قرار میدهد و سقف نرخ کریدور را نرخ تنزیل یا نرخ بهره تسهیلاتی که بانکها از بانک مرکزی طلب میکنند، قرار میدهد.
وی ادامه داد: نرخ بهره هدف بین این بازه قرار دارد و فاصله نرخ هدف از سقف و کف به موقعیت اقتصادی در کشور بستگی دارد. نمودار زیر روند تغییرات نرخ بین بانکی، نرخ سود سقف و کف کریدور و نرخ سود نهایی اوراق دولت را از ابتدای راه اندازی عملیات بازار باز نشان میدهد.
خانلو گفت: در ادبیات اقتصادی در صورتی که بانک مرکزی هدف افزایش حجم پول را داشته باشد، به قصد خرید اوراق در قالب عملیات ریپو وارد میشود و این عملیات منجر به افزایش ذخایر بانکها شده و به دلیل افزایش عرضه پول، نرخ بهره کاهش یافته و متعاقباً با کاهش نرخ بهره، مردم ترجیح میدهند درآمد خود را به جای سپردهگذاری در بانکها برای خرید کالاها و خدمات و سایر سرمایهگذاریها اختصاص دهند و این امر منجر به رونق کسب و کارهای و رشد اقتصادی خواهد شد.
وی ادامه داد: در مقابل، در شرایطی که هدف بانک مرکزی کاهش حجم پول و کنترل تورم باشد، اقدام به فروش اوراق دولتی خریداریشده از بانکها میکند و با فروش اوراق ذخایر بانکها کاهش یافته و نرخ بهره افزایش و مردم بیشتر به سپردهگذاری در بانکها ترغیب میشوند تا متعاقب آن، با کاهش تقاضا، تورم کنترل شود. لذا اجرای صحیح عملیات بازار باز بهعنوان مهمترین ارکان سیاست پولی بانک مرکزی، کمک شایانی به بهبود شرایط اقتصادی و کنترل نرخهای بهره، تورم و نقدینگی خواهد کرد؛ ضمن اینکه رابطه مالی بانکها با بانک مرکزی را نیز قاعدهمند خواهد نمود.
به گفته خانلو مطابق مفاد سند تحول دولت مردمی، بر قاعدهمند کردن تأمین مالی بخش عمومی از شبکه بانکی و ممنوعیت تأمین مالی دولت از بانکها بهجز در قالب اوراق بازارپذیر تأکید شده است که در تنظیم احکام بودجه این بخش مورد توجه قرار گرفته است.
سخنگوی سازمان برنامه تصریح کرد: در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، جمع منابع بودجه عمومی کشور رقمی بالغ بر ۱۹۸۴ هزار میلیارد تومان است که ۲۹۴ هزار میلیارد تومان از بودجه عمومی کشور را واگذاری داراییهای مالی تشکیل میدهد. از این مقدار، سهم منابع حاصل از فروش و واگذاری اوراق مالی اسلامی در منابع بودجه عمومی ۱۸۵ هزار میلیارد تومان است. در تبصره (۵) لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، ارقام مربوط به میزان و موضوع انتشار اوراق مالی به تفکیک درج شده است.
وی گفت: در بند (الف) تبصره (۵)، انتشار ۱۰ هزار میلیارد تومان برای انتشار اوراق مالی اسلامی توسط شرکتهای دولتی برای اجرا و تامین مالی طرحهای که به تصویب شورای اقتصاد میرسد پیشبینی شده است. انتشار این اوراق با تضمین و تعهد خود شرکت انجام میگیرد. هم چنین در بند (ب) تبصره (۵)، انتشار ۱۸۵ هزار میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی اعم از اوراق مالی نقدی و اسناد خزانه اسلامی جهت تامین مالی دولت برای مصارفی که در لایحه بودجه سالجاری پیشبینی شده است. منابع واریزی از این محل با رعایت ماده (٣٠) قانون برنامه و بودجه مصوب سال ١٣٥١ برای تخصیص اعتبارات توسط سازمان برنامه و بودجه کشور هزینه شود.
به گفته خانلو طبق روال و سنت گذشته دولت در بازپرداخت بهموقع اصل و سود اوراق در مواعد مقرر، اعتبار لازم در جداول شماره (٨) و (٩) این لایحه پیشبینی شده است.
وی ادامه داد: شایان ذکر است اوراق منتشره دولت با کمترین و یا به عبارت دقیقتر بدون هرگونه ریسک در بازپرداخت تعهدات خود است. برای بازپرداخت اصل و سود اوراق منتشر شده گذشته، در سال ۱۴۰۲ به ترتیب ۱۶۷ هزار میلیارد تومان بابت اصل و ۵۲ هزار میلیارد تومان بابت سود پیشبینی شده است، که در مجموع بالغ بر ۲۲۰ هزار میلیارد تومان است که این مبلغ به بازار مالی و پولی تزریق میشود و این در حالی است که حداکثر اجازه انتشار اوراق مالی توسط دولت در لایحه بودجه به میزان ۱۸۵ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است که به این ترتیب خالص استفاده دولت از بازارهای مالی و پولی در سال آینده منفی خواهد بود.
سخنگوی سازمان برنامه و بودجه گفت: توجه به بهبود رفاه شهروندان و توسعه و گسترش حملو نقل عمومی در شهرها همواره از دغدغههای جدی دولت بوده است؛ در همین راستا تامین مالی ۱۰ هزار میلیارد تومان از طریق انتشار اوراق مالی اسلامی در بند (د) تبصره برای شهرداریهای کشور پیشبینی شده است. تضمین بازپرداخت ۵۰ درصد از اصل و سود این اوراق را دولت تقبل کرده است. علاوه بر مبلغ فوق، تامین مالی ۱۲ هزار میلیارد تومان دیگر نیز برای توسعه حملو نقل شهری، مدیریت پسماندها، تجهیز شهرها به نیروگاههای زبالهسوز، ساماندهی بافتهای فرسوده شهری و بهبود و ساماندهی حاشیهنشینی و سکونتگاههای غیررسمی برای مدیریت شهری در نظر گرفته شده است.
وی گفت: بهمنظور تشویق دستگاههای اجرایی به فروش اموال غیر منقول خود، ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار برای تسویه و تهاتر بدهی دستگاههای اجرایی در قبال فروش اموال، در بند (ط) پیشبینی شده است.
به گفته خانلو با توجه به اهمیت تامین پایدار منابع آب کشور، ۳۰ هزار میلیارد تومان از محل انتشار اوراق مالی اسلامی در تبصره (۵) برای احداث و تکمیل طرحهای ناتمام گذشته و تامین آب کشور لحاظ شده است.
سخنگوی سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: از نکات قابل توجه لایحه سال آتی که در راستای کنترل تورم و مدیریت نقدینگی و عدم استقراض از بانک مرکزی پیشبینی شده است، استفاده از ابزارهای مالی نظیر انتشار اوراق درونسالی است و خزانهداری کل کشور با استفاده از ابزار مذکور به تامین نقدینگی و توافق بازخرید اوراق اقدام میکند. ضمناً بانکها و موسسات اعتباری مجاز به مشارکت در مدیریت نقدینگی دولت نیستند.
خانلو گفت: برای تسریع در تکمیل طرحهای عمرانی بویژه در مناطق سردسیر که معمولا فعالیتهای عمرانی در نیمه دوم سال با محدودیتهایی همراه است، دولت مجاز است از طریق اسناد اعتباری و اوراق مالی اسلامی نسبت به تامین منابع لازم تا نیمی از منابع اعتباری طرحهای عمرانی شده است. این اسناد برای تسویه مطالبات مالیاتی دولت از اشخاص حقیقی و حقوقی قابل استفاده است.
منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: لایحه بودجه ، اوراق بدهی ، سازمان برنامه و بودجه ، شورای اقتصاد ، لایحه بودجه1402 ، پرسش از خبر ، بانک مرکزیمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: لایحه بودجه اوراق بدهی سازمان برنامه و بودجه شورای اقتصاد لایحه بودجه1402 پرسش از خبر بانک مرکزی سخنگوی سازمان برنامه و بودجه انتشار اوراق مالی اسلامی هزار میلیارد تومان ۵ هزار میلیارد تومان عملیات بازار باز پیش بینی شده لایحه بودجه تکمیل طرح تامین مالی کنترل تورم بانک مرکزی دارایی ها نرخ بهره آب کشور بانک ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۱۸۱۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نماینده مجلس: نباید هر جا که کم آوردیم دست به سفره مردم ببریم
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه جراحی اقتصادی باید در ساختارهای غلط و پوسیده کشور انجام شود، گفت: «انتظار ما از دولت و مجلس انقلابی این است که دست به تغییرات ساختاری در اقتصاد بزنند در غیر اینصورت ادامه وضع موجود بی تدبیری و بی خردی است و نباید هر جا که کم آوردیم دست به سفره مردم ببریم و یا نرخ ارز را آزاد کنیم.»
به گزارش شفقنا، روح الله ایزدخواه در خصوص وضعیت ارائه تسهیلات به مردم، اظهار کرد: یکی از انتقادات به این دولت مدل ارائه تسهیلات بانکی است؛ متاسفانه عملکرد مناسبی در حوزه تسهیلات ازدواج و اشتغال دیده نمیشود و بانکها به اسم کنترل نقدینگی، تسهیلات تکلیفی را در عمل محدود کردند که منجر به رکود شد یعنی سرمایه در گردش و تسهیلات تولید، به مشکل برخورد و به مساله اول صنعت ما تبدیل شده است.
به اسم کنترل «تورم» تسهیلات بانکی را محدود کردندوی در ادامه افزود: سال گذشته به اسم کنترل تورم، تسهیلات بانکی را محدود کردند که باعث ایجاد رکود تورمی شد. این سیاست غلط است و بارها هم گفتیم یک طرفه نمیتوان به مسایل اقتصادی نگاه کرد و بدون توجه به تولید اگر بخواهیم تورم را مهار کنیم، منجر به رکود میشود.
برخورد این دولت با بانکها برخورد جدی و سازندهای نبوده استآقای ایزدخواه با انتقاد از اینکه بخش زیاد از منابع مالی بانکها خرج بنگاهداری بانکها میشود، ادامه داد: بخشهای دیگری از این منابع را هم به عنوان وام به پرسنل خود میدهند و حتی بعضا این تسهیلات به دانه درشتها داده میشود؛ بنابراین در شرایطی که منابع بانکی بیشتر شده است سوال ما از بانکها این است این منابع در کجا خرج میشود!. ما ایراد اساسی به نظام بانکی داریم که از گذشته بوده و در این دولت تشدید شده است؛ برخورد این دولت هم با بانکها مطلقا برخورد جدی و سازندهای نبوده است؛ اقای خاندوزی بارها در جلسات نظارتی ما به صراحت گفتند که «زور من به بانکها نمیرسد». اقای رئیسی علی رغم شعاری که در ایام تبلیغات ریاست جمهوری گفتند که «بانکها را به خط خواهم کرد»، اما در عمل نشانهای از این مساله نمیبینیم.
وی افزود: عدهای از نمایندگان مجلس هم دائما با شعار کنترل نقدینگی، فضا را تشدید میکنند که قطعا به ضرر تولید و به نفع سوداگری و بنگاهداری بانکها است. مجلس جدید به دلیل اینکه مجلس یکدستی به لحاظ سیاسی نیست و نیروهای مستقل بیشتری دارد، امیدواریم بتواند با جدیت و الگوی منطقی درست بانکها را وارد کار کند.
نباید هر جا که کم آوردیم دست به سفره مردم ببریموی در خصوص عدم اخذ تضامین از مردم برای ارائه وامهای خرد، گفت: بانکها اصلا عمل نمیکنند و این حرفی که وزیر اقتصاد گفتند توسط بانکها رعایت نشد و مراجعینی که برای دریافت وامهای معیشتی خرد به مردم معرفی میکنیم، یا توسط بانکها رد میشود و یا چند ضامن از مردم میخواهند؛ لذا ما نیاز به جراحی واقعی داریم چراکه جراحی در سفره مردم هنر نیست بلکه در ساختارهای غلط و پوسیده کشور باید انجام شود. جراحی در ساختار الیگارشی بانکی باید انجام شود و انتظار ما از دولت و مجلس انقلابی این است که دست به تغییرات ساختاری در اقتصاد بزنند در غیر اینصورت ادامه وضع موجود بی تدبیری و بی خردی است و نباید هر جا که کم آوردیم دست به سفره مردم ببریم و یا نرخ ارز را آزاد کنیم!.